نظریه های آشنایی در ازدواج

دو نظریه قدیمی در این باب وجود دارد یکی اینکه ما بیشتر به افرادی علاقه مند می شویم که ما را کامل می کند مثلا فرد خجالتی از فردی جسور خوشش می آید یا یک فرد اجتماعی و اهل رفت و آمد یک فرد منزوی و اهل مطالعه را جذاب می کند. فرد اصلی این نظریه این است که ما تمایل داریم کسی را جست و جو کنیم که دارای آن چیزی است که ما نداریم و مایل به داشتن آن هستیم. بسیاری از مردم این نظریه را می پذیرند چرا که به نظر می رسد منبعی برای شهود و احساس در آن نهفته است اما اگر آشنایی را از انتخاب جدا کنیم واقعیت آشکار می شود تحقیقات نشان می دهد که در اکثر ازدواج های موفق دو طرف معمولا از بسیاری جهات به هم شبیه هستند .

نظریه بعدی حاوی این فرض است که هر چه شباهتها و همانندی ها بیشتر باشد دو طرف بیشتر مایل به آشنایی با یکدیگر هستند یا به عبارت دیگر

کبوتر با کبوتر باز با باز                      کند هم جنس با هم جنس پرواز

همانندی های قوی ، فرهنگی ، طبقه اجتماعی ، مذهب مشترک ، ارزشهای مشترک ، سن و سال نزدیک به هم و سطح تحصیلاتی مشابه و علایق مشترک بنیان و پایه استواری برای ایجاد زندگی مشترک است . در مورد علاقه مشترک لزوما منظور این نیست که هر دو یک علاقه را دنبال کنند بلکه ممکن است به طور فردی به آن بپردازد اما هر دو نفر به آن حوزه علاقه مند باشند. مثلا علاقه مشترک به موسیقی ، هنر ، صنایع دستی ، طبیعت و ... البته همه آنچه که گفته شد به این معنی نیست که اگر دین این دو نفر یا ملیت آنها با هم تفاوت داشت الزاما روابط آنها پایدار و موفق نخواهند بود بلکه افرادی هستند که علی رغم تفاوت در برخی از زمینه های فوق ازدواج موفقی را تجربه کرده اند اما به طور عام هر چه مشترک ها بیشتر باشد و هر آنچه که می توانند در زندگی مشترک با هم سهیم شوند بیشتر باشد آن زندگی و ارتباط راحت تر و آسان تر خواهد بود.

به همیهن دلیل متخصصان اکثرا موافق این هستند که اگر می خواهید ازدواج موفق باثبات و شادمانی داشته باشید باید به جستجوی فردی باشید با خصوصیات و کیفیاتی که در انتخاب بهترین دوست به دنبال آن هستید یا به عبارتی دیگر با کسی ازدواج کنید که مانند صمیمی ترین دوست شما باشد.

نظریه دیگری که برای توضیح فرایند آشنایی تا انتخاب همسر مفید است نظریه صافی است این نظریه بیان می کند که مردم برای آشنایی و نهایتا انتخاب همسر از صافی های پیچیده ای عبور می کنند که به تدریج دامنه مخلوطی آن تنگ تر می شود و انتخاب محدودتر می شود تا اینکه نهایتا به یک انتخاب می رسند.

همانطور که در شکل می بینید تعداد افراد بالقوه به مرور کاهش می یابد.

اولین صافی یا اولین عامل تاثیر گذار آشنایان هستند آشنایان منظور اقوام، خویشان، دوستان، همسایگان، همکاران، هم کلاسیها و ... هستند که با آنها مواجه می شویم آنها را می بینیم و با آنها آشنا می شویم مکان جغرافیایی و زمان آشنایی عوامل موثری هستند که در این مرحله تاثیر گذارند البته رسانه های جدید از قبیل اینترنت ، فضا و زمان مجازی را ایجاد کرده اند که آنها را نیز می توان در این صافی موثر دانست.

منظور از صافی پیشینة اجتماعی گروه قومی و نژادی ، طبقه اجتماعی- اقتصادی و سن است که در اینت مرحله افراد هشیار یا نا هشیار آن را لحاظ می کنند.

جذابیت در این نظریه در این مرحله به صورت یک صافی عمل می کند و در تصمیم گیری افراد موثر است.

هماسانی و هماهنگی ، بیشتر معطوف به شخصیت ، علایق ، باورها و ارزشهاست هر چه که افراد به لحاظ این چند عامل با هم هماهنگی بیشتری داشته باشند احتمال اینکه با هم ازدواج کنند بیشتر است.

صافی سنجش در واقع ارزیابی ما از ارتباط است در این مرحله ما ارزیابی می کنیم که در ارتباط چه می دهیم و چه بدست می آوریم. اگر در ارزیابی که می دهیم با آن چه بدست می آوریم متناسب بود اغلب به سوی ارتباط متقابل متعهدانه یا ازدواج پیش خواهیم رفت.

مزیتهای آشنایی :

چهار مزیت عمده آشنایی به ترتیب عبارتند از :

1- مشاهده متفاوت بودن افراد با یکدیگر و آشنا شدن با افراد مختلف به ما کمک می کند تا گستره تفاوتها را در افراد جامعه خود مشاهده کنیم. همه ما به واقع منحصر به فرد هستیم و علی رغم شباهتهای فراوانی که با هم داریم تفاوتهای خاص خودمان را هم داریم آشنایی با گستره ای از افراد به ما کمک می کند که این تفاوتها را از نزدیک ببینیم.

2- تعامل با افراد دیگر به ما کمک می کند تا خود را بهتر بشناسیم. مردم به شیوه های گوناگون فکر می کنند و رفتار می کنند آگاهی بیشتر از این تفاوتها به ما در شناخت تفاوتهای خود با دیگران و نیز شباهتهای خود با دیگران کمک می کند و نهایتا ما را در شناخت بهتر آنچه که هستیم و آن چه که دوست داریم باشیم یاری می کند. زمانی که با افراد بسیار متفاوتی روبرو می شویم که به لحاظ پیشینه ، خانواده و شخصیت با ما تفاوتهای زیادی دارند درباره خود بیشتر و بیشتر می آموزیم. آشنایی بستری است برای شناخت بهتر خود.

3- در فرایند آشنایی می فهمیم که از چه اموری خوشمان می آید و از چه چیزهایی بدمان می آید. آشنایی به ما کمک می کند تا بهتر و روشن تر بدانیم که به دنبال چه کسی هستیم و چه ویژگیها و خصوصیاتی را در شریک زندگی خود جستجو می کنیم. آشنایی به ما کمک می کند تا بدانیم با چه ویژگیهایی احساس راحتی می کنیم و چه افرادی با چه خصلتهای ما را ناراحت می کنند.

4- فرایند آشنایی به ما در یادگیری مهارتهای ارتباطی کمک می کند. آشنایی به ما فرصتهای زیادی برای تجربه ارتباط با افراد دیگر می دهد. ما مجبور هستیم که در یک ارتباط تصمیم های زیاد و مهمی بگیریم تصمیم هایی از قبیل اینکه چه بگوییم و چه کاری انجام دهیم و مجبور هستیم که به پیامدهای رفتاری خود توجه کنیم همان گونه که متوجه پیامد گفتار و رفتار دیگران بر خود هستیم.

محدودیتهای آشنایی :

به طور واضح آشنایی می تواند تجربه با ارزشی باشد اما محدودیتها و معایب خاص خودش را هم دارد که در چهار مورد خلاصه می کنیم.

1- در فرایند آشنایی هر دو نفر تلاش می کنند تا فقط جنبه های مثبت خود را بیان کنند. البته این معمول است که افراد وقتی می خواهند با هم آشنا شوند تلاش کنند تا فقط جنبه های مثبت خود را بروز دهند.

مشکل در این نیست که تنها وجوه مثبت در آشنایی برجسته می شوند مشکل اینجاست که در این فرایند افراد تصویر تحریف شده و غیر واقع بینانه ای از یکدیگر خواهند داشت. بعد از ازدواج زمانی که چهره واقعی فرد و وجوه منفی او آشکار شود همسر او دچار تعارض خواهد شد که چگونه او به این میزان متفاوت فکر می کند ، رفتار می کند و حتی صحبت می کند.

2- دور شدن از دوستان و فعالیتهای معمول روزمره یکی دیگر از محدودیتهای آشنایی است. زمانی که ما درگیر یک آشنایی جدی و مهم هستیم خیلی معمول است که توجه ما فقط به آن فرد خاص معطوف باشد و از دیگران غافل شویم و توجه کمتری به درس ، کار و فعالیتهای اجتماعی داشته باشیم.

3- کوتاهی و قصور در مواجهه با موضوعات و مسائل مشترک در زمان آشنایی. یکی از تابلوهای زمان آشنایی بیان مسائل مرتبط با آنچه که در حال رخدادن است و مسائل مربوط به ارتباط فعلی است. ما در زمان آشنایی باید به مشکلات و مسائل همین دوره نیز بپردازیم یا حداقل در این جهت گام برداریم احتمالا برای حفظ شور و شوق و جذابیت ارتباط از کنار این مسائل می گذریم و آنها را سربسته رها می کنیم اما این مسائل نابود نخواهند شد و مانند آتش زیر خاکستر پنهان خواهد بود تا زمان آن فرا برسد و سر بر کشند.

4- آشنایی در صورتی که بدون حد و مرز باشد آمادگی هر دو نفر برای ازدواج را تضعیف می کند. آشنایی دو نفره هر چند جهات مثبت بسیاری دارد اما اکثر متخصصان بر این باورند که به تنهایی برای ازدواج کافی نیست. هر چند آشنایی شرط لازم ازدواج است اما شرط کافی نیست. در ازدواج موفق یادگیری موثر است یادگیری از تجربه اطرافیان ، یادگیری از زندگی پدر و مادر و یادگیری از تحقیقات علمی . آمادگی واقعی برای تشکیل خانواده سخت ترین و در عین حال پاداش دهنده ترین وظیفه زندگی می تواند باشد.